Ο φαύλος κύκλος του GSI: Άγνωστος Χ το κόστος πριν τις βυθομετρήσεις
Την ώρα που οι κόκκινες γραμμές ορθώνονται γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση, η αντιπαράθεση Κύπρου και του διαχειριστή του έργου, βαθαίνει.
Ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται με την Λευκωσία να παραδέχεται πως στο Πλαίσιο Κατανόησης του Σεπτεμβρίου του 2024 δεν αναφέρεται αυτολεξεί η υποχρέωση για τις βυθομετρήσεις, εντούτοις ως σημείο - κλειδί προσεγγίζεται η αναφορά περί υποχρέωσης του ΑΔΜΗΕ να παράσχει εντός εύλογου χρόνου όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες.
Οι μετρήσεις στον βυθό θα καταδείξουν το ακριβές κόστος το έργου, το οποίο δεν μπορεί να υπολογιστεί εάν προηγουμένως δεν χαρτογραφηθούν τα υποθαλάσσια ρήγματα στη διαδρομή του καλωδίου. Σύμφωνα με τον Υπουργός Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, «κανένας δεν ξέρει πιο είναι το συνολικό κόστος, πέραν των εκτιμήσεων που γίνονται ότι πρόκειται περί 2 δις..3, 2,5 κτλ. Για αυτό ακριβώς η Κυβέρνηση θεωρεί πως δεν μπορεί να προχωρήσει η πορεία υλοποίησης του έργου, χωρίς χειροπιαστά δεδομένα».
Από πλευράς του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σημείωσε ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει θα τις εκπληρώσει.Ελπίζω όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτό το έργο να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους».
Η «σιωπή» του ΑΔΜΗΕ σε σχέση με το προαπαιτούμενο των βυθομετρήσεων περιπλέκει την κατάσταση. Τουναντίον ο Διαχειριστής επικαλείται την εκκρεμότητα της ρυθμιστικής απόφασης και λέει πως η υλοποίηση του έργου τίθεται σε κίνδυνο εξαιτίας της μη καταβολής της πρώτης δόσης των 25 εκατομμυρίων από την Κύπρο. Ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Μανούσος Μανουσάκης, δήλωσε ότι «χωρίς αυτή τη ρυθμιστική απόφαση που αναμένουμε δεν μπορούμε να πληρώσουμε την επόμενη δόση στον κατασκευαστή. Και αυτό σίγουρα δημιουργεί ένα μεγάλο κίνδυνο για τη συνέχεια του έργου. Υπάρχει μια απόφαση που λέγεται απόφαση εσόδου, που επί της αρχής λέει “θα σου δώσω”, μετά υπάρχει μια άλλη απόφαση που λέει στους λογαριασμούς τόσα χρήματα θα είναι τον Σεπτέμβριο, τόσα τον Οκτώβρη… Αυτή η δεύτερη απόφαση δεν βγαίνει, άρα χρήματα δεν υπάρχουν».
Για την κομβικού χαρακτήρα εκκρεμότητα της βυθομέτρησης ζήτησε το Σίγμα τοποθέτηση από πλευράς ΑΔΜΗΕ, πλην όμως -μέχρι στιγμής- δεν έλαβε απάντηση. Πάντως ο Διαχειριστής αρχίζει σύντομα έρευνα βυθού για τη δεύτερη διαδρομή της διασύνδεσης Ελλάδας - Ιταλίας.
Σε δήλωσή του ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ανέφερε ότι «η δέσμευση μας είναι δεδομένη, εκείνο το οποίο θα πρέπει να είναι αυτονόητο είναι ότι οι δεσμεύσεις, οι προϋποθέσεις από όλα τα μέρη θα πρέπει να εκπληρωθούν. Ανάμεσα στις γραπτές δεσμεύσεις που ανέλαβαν όλα τα μέρη, είναι η προσέλκυση νέων επενδυτών - κάτι στο οποίο εστιάζει σήμερα η Λευκωσία».
Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης πρόσθεσε ότι «εγώ ο ίδιος μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών είχαμε επισκεφθεί τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συναντήθηκα με τον Πρόεδρο της χώρας ακριβώς για να συζητήσουμε το θέμα αυτό και να εξετάσουμε το ενδεχόμενο μέσα από μια κοινή εταιρεία, μια σύμπραξη των δύο χωρών, να επενδύσουμε και σε άλλους τομείς που αφορά το συγκεκριμένο έργο».
Από πλευράς ΑΚΕΛ, ο βουλευτής Κώστας Κώστα είπε ότι «τι έγινε με αυτές τις υποσχέσεις ότι έρχεται επενδυτής, υπάρχει ενδιαφέρον παγκόσμιο.Έρχεται η μια χώρα, έρχεται η άλλη χώρα. Ακούσετε κάποιον τελικά να μπει ως επενδυτής σε αυτό το έργο. Τι έχουμε μέχρι σήμερα; Μονο 658 εκ. τα οποία φαίνεται ότι έχουμε δαπανήσει ήδη».
Το ΑΚΕΛ εξακολουθεί να ζητάει από το Προεδρικό ενημέρωση με υπευθυνότητα, χωρίς αντιθέσεις.
Ο ΔΗΣΥ δηλώνει πως η Κυβέρνηση όφειλε να χειριστεί το θέμα με αποφασιστικότητα και πλήρη συνεννόηση με την Αθήνα. «Σίγουρα αυτό που παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες δεν τιμά την Κύπρο. Η διγλωσσία και η αναβλητικότητα πρέπει να τερματιστούν. Δεν μπορεί να διακυβεύεται η διασάλευση των σχέσεων με την Ελλάδα».
Τη θέση της από Χριστοδουλίδη διαχωρίζει η ΕΔΕΚ. Ο Μαρίνος Σιζόπουλος σημείωσε ότι «εμείς θεωρούμε πως αυτή τη στιγμή δεν πρέπει να θεωρήσει την επιλογή μας. Δεν μπορεί ο φορολογούμενος πολίτης αυτή τη στιγμή να καταβάλει ένα τεράστιο ποσό για κάτι που θα γίνει σε 5 χρόνια».
Και ο τέως Πρέσβης της Κύπρου στην Ελλάδα, κατηγορεί τον Νίκο Χριστοδουλίδη ότι με την επιλογή του για δημόσια σύγκρουση και τα υπονοούμενα, τροφοδότησε - εξέθρεψε και λίπανε την κρίση… Ο Κυριάκος Κενεβέζος επεσήμανε ότι «την ώρα που θέλουμε να διαμορφώσουμε εξελίξεις, να επανατοποθετήσουμε πράγματα στο βραχιωνα του προβλήματος που είναι το κυπριακό, δημιουργούμε κρίσεις με το εθνικό κέντρο».
Το θέμα δημοσιεύεται και σε διεθνή ΜΜΕ, με το Ρόιτερς να εστιάζει στην έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Ο τουρκικός Τύπος και ιδιαίτερα οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες αναφέρουν πως το καλώδιο διέρχεται από την τουρκική υφαλοκρηπίδα, σύμφωνα με το αφήγημα της γαλάζιας πατρίδας. Και μέσα σε αυτό το κλίμα, ο υιός Χαφτάρ είχε επαφές στην Αθήνα - ανάμεσα σε άλλα και για το ζήτημα του ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.