ក្នុង​១សប្តាហ៍កន្លងទៅ​​នេះ អ៊ុយក្រែន និង រុស្ស៊ី បា​នដោះ​ដូរ​អ្នក​ទោស និង​សាកសព​ទាហាន ចំនួន ៤ ដង​។ ភាគី​អ៊ុយក្រែន បាន​ទទួល​ខ្មោចទាហាន ក្នុងម្តងៗ ជាង​១ ២០០ នាក់​ ហើយ​ជាសរុប ជិត​ ៥ ពាន់​សាកសព។ ចំណែក រុស្ស៊ី គ្មាន​បង្ហាញ​តួលេខទេ ព្រោះ​ម៉ូស្គូ​ចាត់ទុក​ជា​ការ​សម្ងាត់​ជាតិ​។

វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជាបានប្រកាសដំណើរការកម្មវិធីសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីសំខាន់ៗចំនួនពីរ គឺកម្មវិធីស្រាវជ្រាវVIRAGE អំពីជំងឺឆ្កែឆ្កួតនៅកម្ពុជា និងកម្មវិធីRACSMEI ដើម្បីវាយតម្លៃពីហានិភ័យនៃជំងឺឆ្លងដែលអាចរីករាលដាលដ៏គ្រោះថ្នាក់ចំនួនជិត៦០ប្រភេទ។ កម្មវិធីនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងលើនេះនឹងមានការចួលរួមសហការរួមគ្នាពីក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងអប់រំ ព្រមទាំងអាជ្ញាធរខេត្តក្រុងទាំង២៥ និងដៃគូស្រាវជ្រាវជាតិនិងអន្តរជាតិ ក្នុងគោលបំណងបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រការពារនិងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនៃជំងឺឆ្លងនៅកម្ពុជា ក្នុងបរិបទនៃសុខភាពតែមួយ។

ក្នុង​១សប្តាហ៍កន្លងទៅ​​នេះ អ៊ុយក្រែន និង រុស្ស៊ី បា​នដោះ​ដូរ​អ្នក​ទោស និង​សាកសព​ទាហាន ចំនួន ៤ ដង​។ ភាគី​អ៊ុយក្រែន បាន​ទទួល​ខ្មោចទាហាន ក្នុងម្តងៗ ជាង​១ ២០០ នាក់​ ហើយ​ជាសរុប ជិត​ ៥ ពាន់​សាកសព។ ចំណែក រុស្ស៊ី គ្មាន​បង្ហាញ​តួលេខទេ ព្រោះ​ម៉ូស្គូ​ចាត់ទុក​ជា​ការ​សម្ងាត់​ជាតិ​។

ថ្ងៃទី១៥មិថុនាឆ្នាំ២០២៥នេះ ជាខួប៦៣ឆ្នាំ ដែលតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិICJ នៅទីក្រុងឡាអេ បានចេញសាលដីកាឲ្យកម្ពុជាឈ្នះក្តីលើប្រទេសថៃ ក្នុងសំណុំរឿងប្រាសាទព្រះវិហារ។ ការឈានទៅប្រកាសសាលដីការបស់តុលាការទីក្រុងឡាអេ កាលពីឆ្នាំ១៩៦២ គឺយោងទៅលើពាក្យបណ្តឹងរបស់ភាគីកម្ពុជា តាមរយៈព្រះបរមរតនកោដ្ឋ សម្តេចនរោត្តម សីហនុ កាលពីថ្ងៃទី៦តុលាឆ្នាំ១៩៥៩។ បណ្តឹងរបស់​កម្ពុជានាគ្រានោះ គឺដោយសារការឈ្លានពានរបស់ភាគីថៃ ដែលបានបញ្ជូនកងទ័ពមកកាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីឆ្នាំ១៩៥៤។

នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនានេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ នៅទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ ដើម្បី​ឱ្យជួយកាត់ក្តីវិវាទព្រំដែនគោកចំនួន៤តំបន់ជាមួយប្រទេសថៃ។ ការដាក់ពាក្យបណ្តឹងរបស់កម្ពុជាទៅតុលាការICJនាពេលនេះ គឺចំខួប៦៣ឆ្នាំ ដែលតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិមួយនេះ សម្រេចឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់លើប្រាសាទព្រះវិហារកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២។

តាំងពីថ្ងៃសៅរ៍ ប៉ូលិសអាមេរិកតាមប្រមាញ់ចាប់ខ្មាន់កាំភ្លើងម្នាក់ដែលបានបន្លំខ្លួនជាប៉ូលិស ចូលទៅបាញ់សម្លាប់សមាជិកសភាអាមេរិកពីររូបមកពីបក្សប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងរដ្ឋមីនីសូតា។ នៅក្រោយឃាតកម្មសម្លាប់សមាជិកសភានៅរដ្ឋមីនីសូតា ប៉ូលិសបានអំពាវនាវគេលុបចោលគម្រោងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ ព្រោះថា ខ្មាន់កាំភ្លើងដែលកំពុងរត់គេចខ្លួន កំពុងមានគោលដៅវាយប្រហារលើអ្នកនយោបាយនៅក្នុងក្បួនបាតុកម្ម។

រដ្ឋសភាវៀតណាម បានអនុម័តច្បាប់ស្តីពីកាពត្វកិច្ចបង់ពន្ធចំពោះក្រុមហ៊ុននិងអ្នកប្រើប្រាស់។ ក្នុងនោះ រដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម បានសម្រេចដំឡើងពន្ធដ៏ច្រើនសម្បើម រហូតដល់៩០% ចំពោះស្រា ស្រាបៀរ និងភេសជ្ជៈដែលមានផ្ទុកសារជាតិស្រវឹង។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហាណូយ បាន​ពន្យល់ថា វិធានការដំឡើងពន្ធ​នេះ ដើម្បីគិតគូរដល់សុខុមាភាពប្រជាជន និងបញ្ជៀសគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ។

កាលពី​២ឆ្នាំមុន ពោល​គឺកាលពី​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ ២០២៣ រដ្ឋាភិបាល​កូឡុំប៊ី​បាន​ស្ទុះស្ទារស្វែងរក​កុមារ​កូឡុំប៊ី​៤នាក់ដែលបាត់ខ្លួន​នៅក្នុងព្រៃអាម៉ាហ្សូន នៅក្រោយ​គ្រោះថ្នាក់ធ្លាក់យន្តហោះ។ ​ គួរជម្រាបជូនដែរថា ​ទិន្នន័យ ព័ត៌មាន​ពីផ្កាយរណប​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​ESA ដែលបានចូលរួមចំណែក​ជួយ​ឲ្យ​អាជ្ញាធរ​កូឡុំប៊ី​អាច​រកឃើញ​កុមារ​ទាំង​៤នាក់​នៅក្នុង​ព្រៃ​អាម៉ាហ្សូន។ នៅក្នុង​ឱកាស​ខួប​៥០ឆ្នាំនៃ​ការប​​​​​ង្កើតទីភ្នាក់ងារ​អវកាស​អឺរ៉ុប ហៅកាត់ថា ESA ការិយាល័យនិពន្ធគ្រប់ភាសារបស់​វិទ្យុបារាំង​អន្តរជាតិ​ដែលជា​ដៃគូ​ បានរៀបចំ​បទយកការណ៍ ការវិភាគ និង​បទសម្ភាសន៍​ជាច្រើនទាក់ទង​នឹង​ការងារ​ សមិទ្ធិផល​​របស់​ESA។ នៅក្នុង​បទយកការណ៍ ឈាង បុប្ផា​បានទៅជួបសម្ភាសន៍ ប្រធាន​Rescue Internationale​ដែល​មានទីស្នាក់ការ​នៅ ទីក្រុង​ឡាអេ ប្រទេស​ហូឡង់។ Rescue Internationale បាន​ប្រើ​ទិន្នន័យ​របស់​ESA សម្រាប់ជួយស្វែងរក​កុមារកូឡុំប៊ី។

ការបន្ថយម៉ោងបើកបិទច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិជប់គគីរ ស្ថិតនៅក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យរបស់កម្ពុជាជាប់នឹងខេត្តបុរីរាំរបស់ថៃបានក្លាយជាបញ្ហាប្រឈមមួយសម្រាប់អាជីវករ ដែលកំពុងរស់នៅ និងប្រកបអាជីវកម្មនៅក្បែរច្រកទ្វារព្រំដែន។ អាជីវករខ្លះ បានឲ្យដឹងថា ពួកគេចង់ឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានផ្តល់ដំណឹងជាបន្ទាន់ ក្នុងគ្រាមានអាសន្ន។ ការជូនដំណឹងស្តីពីគ្រាអាសន្នជាមុននេះ នឹងធ្វើឲ្យពួកគេងាយស្រួលក្នុងការបន្លាស់ទី ឬការពារគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុ។  

ដូច​ការ​គ្រោង​ទុក​ កិច្ច​ប្រជុំ​គណៈ​កម្មការ​ចម្រុះ​ខណ្ឌ​សីមា និង​បោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​គោក​ (JBC)​ដែល​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​គឺ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ទី​១៤​ខែ​មិថុនា​នេះ​។​ ភាគី​កម្ពុជា​ ដឹកនាំ​ដោយ​ លោក​ ឡាំ ជា រដ្ឋ​មន្រ្តី​ទទួល​បន្ទុក​រដ្ឋ​លេខា​ធិការ​ដ្ឋាន​កិច្ច​ការ​ព្រំដែន ​និង​ភាគី​ថៃ ដឹក​នាំ​ដោយ​ លោក​ Prasas Prasasvinitchai​ ប្រធាន​គណៈ​កម្មការ​ព្រំ​ដែន​ថៃ​។​ តែ​អ្នក​សង្កេត​ការណ៍​ កត់​សំគាល់​ថា​ ថៃ​ហាក់​ដូច​ជាមិន​ឲ្យ​តម្លៃ​កិច្ច​ប្រជុំ​JBC​ ដែល​កម្ពុជា​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ​នៅពេល​នេះ​​។

សមាជិក​ម្នាក់​នៃ​អតីត​បក្ស​ប្រឆាំង​នៅ​កម្ពុជា ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១០​ ខែ​មិថុនា​ ឆ្នាំ​២០២៥​ បន្ទាប់​ពីបាន​បង្ហោះ​សារ​តាម​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​ខ្លួន​ រិះ​គន់​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​ទាក់​ទង​នឹង​ជម្លោះ​ព្រំ​ដែន​ជា​មួយ​ថៃ​។​ នេះ​ជា​ការ​គូស​បញ្ជាក់​នៅ​លើ​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​ លោក សួន រីដា អតីត​តំណាង​រាស្ត្រ​នៃ​អតីត​គណ​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ និង​ដែល​បាន​អំពាវ​នាវ​ឲ្យ ​លោក ហ៊ុន សែន និង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះ​លែង​ លោក ឃូ ហាំងម៉ាំង ជា​អតីត​សហការី ​លោក កឹម សុខា ឱ្យ​មាន​សេរី​ភាព​ឡើង​វិញ​។

ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាកំពុងមានជម្លោះព្រំដែនជាមួយភាគីថៃ អ្នកវិភាគនយោបាយនៅក្រៅប្រទេស កត់សម្គាល់ថា វាជាពេលដ៏សមស្របបំផុតសម្រាប់ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានចលនាជាតិតស៊ូ វិលចូលប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគនយោបាយខ្លះ និងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លើកឡើងថា លោក សម រង្ស៊ី លែងមានតម្លៃអ្វីដែលត្រូវលើកមកនិយាយ បើទោះជាកម្ពុជាកំពុងមានភាពតានតឹងបញ្ហាព្រំដែនក៏ដោយ។

ថ្ងៃសៅរ៍ ទី​១៤មិថុនា សហរដ្ឋអាមេរិក​រៀបចំ​ធ្វើ​ក្បួន​ព្យុហយាត្រ​កងទ័ព​ដ៏​ធំសម្បើម​ និង​ដ៏​កម្របំផុត នៅរដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន។ ជា​ចេតនាយ៉ាង​ច្បាស់ក្រឡែត​ ដែលប្រធានាធិបតី ​ដូណាល់ ត្រាំ បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​​​​ធ្វើព្យុហយាត្រាយោធានេះ​ ដើម្បី​រម្លឹកខួប២៥០ឆ្នាំនៃការបង្កើត​កងទ័ពអាមេរិក និង​ឲ្យ​ចួន​ចំ​ថ្ងៃ​ខួប​កំណើត​​៧៩ឆ្នាំ​របស់​លោក​​តែម្តង។​ ​

តម្លៃប្រេងនៅទីផ្សារអន្តរជាតិ ពិសេសនៅប្រទេសអឺរ៉ុប បានហក់ឡើងថ្លៃខ្ពស់មួយរំពេច បន្ទាប់ពី   អ៊ីស្រាអែល បើកការវាយប្រហារយ៉ាងដំណំទៅលើមូលដ្ឋានយោធានិងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់។ តែកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលមិនទាន់បានវាយប្រហារទៅលើកន្លែងផលិតប្រេងអ៊ីរ៉ង់ ឬយកមូលដ្ឋានចម្រាញ់ប្រេងរបស់អ៊ីរ៉ង់ជាផ្ទាំងស៊ីបនោះទេ។ ចុះហេតុអ្វី​តម្លៃប្រេងហក់ឡើងថ្លៃយ៉ាងគំហុក? ​

តើសង្គ្រាមនៅតំបន់ដើមបូព៌ា កំពុងតែឆាបឆេះមែនទែនហើយឬ? កាលពីយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ឈានចូលថ្ងៃសុក្រ​ទី​១៣មិថុនា អ៊ីស្រាអែលបានបើកប្រតិបត្តិការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំទៅលើអ៊ីរ៉ង់ ដោយ​បាន​បាញ់មីស៊ីល​ទៅលើ​​ទីតាំង​នុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ និងទីតាំង​យោធា​​ច្រើនកន្លែង។ ផ្អែកតាមការ​ផ្សាយរបស់បណ្តាញព័ត៌មានអ៊ីរ៉ង់ គឺ​​មានមេទ័ព និងអ្នកជំនាញ​នុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ច្រើននាក់បានស្លាប់។ អ៊ីរ៉ង់បានសន្យាថានឹងសងសឹកវិញ ឲ្យចាស់ដៃ។

បណ្តាប្រទេសដែលមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក្នុងលោកបានចំណាយថវិកាយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ពោលរហូតដល់ជាង ១០០ពាន់លានដុល្លារដើម្បីអភិវឌ្ឍ ថែរក្សា និងស្តុកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ថ្មីចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៣ មិថុនារបស់អង្គការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអាវុធបរមាណូ ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស ICAN ដែលធ្លាប់ទទួលបានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព។ របាយការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ថា ទឹកលុយដែលបណ្តាប្រទេសទាំងនោះបានចាយ គឺមានចំនួនច្រើនជាងការចំណាយនៅក្នុងដំណើរការទូទៅរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ជិត៣០ដងឯណោះ។ 

ពលករខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសថៃ បានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភខុសពីប្រក្រតី ក្រោយថៃនឹងកម្ពុជាបន្តបង្កើនភាពតានតឹងតាមព្រំដែននៅថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ លោក លឹង សុផុន មន្ត្រីគម្រោងសិទ្ធិការងារពលករទេសន្តរប្រវេសន៍នៃអង្គការសង់ត្រាល់ បានមើលឃើញថាពលករខ្មែរនៅថ្ងៃសុក្រនេះ បានសួរនាំគ្នាតាមរយៈទូរស័ព្ទពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេ ខណៈដែលកម្ពុជាបានបិទច្រកដូង ដែលជាច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិរវាងកម្ពុជា-ថៃ នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។ ទោះយ៉ាងណាមន្ត្រីអង្គការសង់ត្រាល់រូបនេះ បានបញ្ជាក់ថាអាជ្ញាធរថៃមិនទាន់មានការបង្កើនការត្រួតពិនិត្យតឹងតែងមកលើពលករខ្មែរនៅឡើយ។ តាមលោក សុផុន អ្វីដែលជាការព្រួយបារម្ភរបស់ពលករខ្មែរពេលនេះ គឺក្រុមជ្រុលនិយមថៃ ដែលអាចឆ្លៀតឱកាសប្រើអំពើហិង្សាលើពលករខ្មែរ។ សូមស្តាប់ការលើកឡើងរបស់លោក លឹង សុផុន ពីខេត្ត ឈុនបុរី ប្រទេសថៃ ដែលរៀបចំដោយ ញឹម សុផល៖

នៅសហរដ្ឋអាមេរិក សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមួយរូបមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានប៉ូលិស FBI ចាប់ទាញចេញពីសាលសន្និសីទកាសែតរបស់រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសន្តិសុខផ្ទៃក្នុងនៅទីក្រុង Los Angeles កាលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១២ មិថុនា។ ទង្វើនេះ សបញ្ចាក់ឲ្យឃើញពីការដំឡើងសាច់ដុំដាក់គ្នារវាងបក្សប្រជាធិបតេយ្យ និងបក្សសាធារណរដ្ឋ ជុំវិញរឿងបាតុកម្មតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការចាប់បណ្តេញជនអន្តោប្រវេសន៍ ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា។

នៅក្នុងជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ កម្ពុជាបានសម្រេចបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺនែត ព្រមទាំងបញ្ឈប់ការចាក់ផ្សាយ ការនាំចូល ឬការចាក់បញ្ចាំងខ្សែភាពយន្តថៃនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចាប់ពីថ្ងៃទី១២ មិថុនាតទៅ។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រធានគណបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែនក៏បានផ្តល់យោបល់ដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យត្រៀមលក្ខណៈឈប់ប្រើប្រាស់ទំនិញថៃ បង្វែរអ្នកជំងឺខ្មែរដែលធ្លាប់ទៅព្យាបាលនៅថៃឲ្យមកព្យាបាលក្នុងស្រុក ឬទៅប្រទេសផ្សេង ត្រៀមដោះស្រាយពលករខ្មែរដែលវិលត្រលប់មកពីថៃ និងត្រៀមកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ២៤ម៉ោងលើ២៤ម៉ោងដើម្បីវាយបកការពារខ្លួន ក្នុងករណីមានការឈ្លានពានជាដើម។ ការត្រៀមលក្ខណៈទាំងអស់នេះ គឺក្នុងករណីណាដែលថៃមិនដោះស្រាយច្រកព្រំដែនឲ្យវិលមករកភាពប្រក្រតីឡើងវិញ។ ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាសម្រេចជ្រើសយកធម៌ក្តៅដើម្បីឆ្លើយតបជាមួយថៃបែបនេះ?

បណ្តាប្រទេសដែលមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក្នុងលោកបានចំណាយថវិកាយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ពោលរហូតដល់ជាង ១០០ពាន់លានដុល្លារដើម្បីអភិវឌ្ឍ ថែរក្សា និងស្តុកអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ថ្មីចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៣ មិថុនារបស់អង្គការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអាវុធបរមាណូ ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស ICAN ដែលធ្លាប់ទទួលបានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព។ របាយការណ៍ដដែលបានបញ្ជាក់ថា ទឹកលុយដែលបណ្តាប្រទេសទាំងនោះបានចាយ គឺមានចំនួនច្រើនជាងការចំណាយនៅក្នុងដំណើរការទូទៅរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ជិត៣០ដងឯណោះ។ 

យ៉ាងហោចណាស់ មានក្រសួងចំនួន៣ បានចាប់ផ្តើមអនុវត្តអនុសាសន៍របស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដោយបញ្ឈប់ការផ្សព្វផ្សាយខ្សែភាពយន្តថៃតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ និងកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺនែតពីប្រទេសថៃទាំងស្រុង។ ចំណាត់ការនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗនៅយប់ថ្ងៃទី១២ ឆ្លងចូលថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បន្ទាប់ពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់បញ្ជាឲ្យបណ្តាក្រសួងស្ថាប័នកម្ពុជា ពិនិត្យមើលពីវិធានការនានា ប្រសិនបើថៃបន្តគំរាមកំហែងកាត់ផ្តាច់ ឬបិទអ្វីផ្សេងទៀតមកកម្ពុជា។

ប្រមុខបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បានលើកជាយោបល់ចំនួន ៦ចំណុចទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងករណីភាគីថៃមិនព្រមដោះស្រាយបញ្ហាច្រកព្រំដែនឲ្យវិលមករកភាពប្រក្រតីវិញ។ ការចេញមកបញ្ជាក់របស់លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះធ្វើឡើងក្រោយលោកសង្កេតឃើញថាភាគីថៃបានធ្វើទង្វើមួយចំនួនជាឯកតោភាគីដូចជាការបិទព្រំដែន បន្ថយចំនួនថ្ងៃស្នាក់នៅ ការគំរាមកាត់អគ្គិសនី កាត់អ៊ិនធឺនិត ការរាយលួសបន្លាតាមច្រកព្រំដែនខ្លះ ដោយថៃធ្វើតាមទំនើងចិត្ត។

នៅថ្ងៃសុក្រទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍បានប្រកាសបិទទាំងស្រុង ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិ«ដូង» ដែលជាច្រកទ្វារព្រំដែនរវាងថៃ និងកម្ពុជា ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកកំរៀង ខេត្តបាត់ដំបង។ អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍កម្ពុជាបញ្ជាក់ថា ការបិទនេះគឺដើម្បីរក្សាការពារសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោក សុខ លូ អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង បានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា ការបិទច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិដូង  ធ្វើឡើងសម្រាប់តែរថយន្តដឹកទំនិញចេញចូលកម្ពុជា-ថៃ ប៉ុណ្ណោះ តែប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរនៅតែអាចធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ជាធម្មតា។ អភិបាលខេត្តរូបនេះបញ្ជាក់ថា ការបិទច្រកដូងនឹងធ្វើឲ្យថៃប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងភាគីកម្ពុជា។

យ៉ាងហោចណាស់ មានក្រសួងចំនួន៣ បានចាប់ផ្តើមអនុវត្តអនុសាសន៍របស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល ដោយបញ្ឈប់ការផ្សព្វផ្សាយខ្សែភាពយន្តថៃតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ និងកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺនែតពីប្រទេសថៃទាំងស្រុង។ ចំណាត់ការនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗនៅយប់ថ្ងៃទី១២ ឆ្លងចូលថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បន្ទាប់ពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់បញ្ជាឲ្យបណ្តាក្រសួងស្ថាប័នកម្ពុជា ពិនិត្យមើលពីវិធានការនានា ប្រសិនបើថៃបន្តគំរាមកំហែងកាត់ផ្តាច់ ឬបិទអ្វីផ្សេងទៀតមកកម្ពុជា។

ទាហានកម្ពុជា និងថៃ នៅតែបន្តឈរជើងលើប្រាសាទតាមាន់ធំដូចសព្វមួយដងគិតមកត្រឹមថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ខណៈប្រទេសទាំងពីរត្រៀមបើកកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះ(JBC) នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥។ ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនដែលបានឡើងទៅទស្សនាប្រាសាទតាមាន់ធំបង្ហាញពីសមានចិត្តចំពោះកងទ័ពខ្មែរឈរជើងនៅទីនោះ ដោយបានលើកទឹកចិត្តកងទ័ពខ្មែរឲ្យមានស្មារតីនឹងនរក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី។ សូមជម្រាបថា ប្រាសាទតាមាន់ធំត្រូវបានភាគីកម្ពុជា និងថៃ អះអាងថាជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិរៀងៗខ្លួន ហើយបច្ចុប្បន្ននេះមានកម្លាំងប្រដាប់អាវុធឈរជើងរួមគ្នានៅលើប្រាសាទនេះ ដោយមានខ្មែរ៧នាក់ និងថៃ៧នាក់។

នៅប្រទសបារាំង ពិព័រណ៌ Vivatech លើកទី៩ ដែលជាព្រឹត្តិការណ៍បច្ចេកវិទ្យាមួយធំជាងគេនៅអឺរ៉ុបបានបើកទ្វារជាផ្លូវការចាប់ពីថ្ងៃពុធ ទី១១ មិថុនា រហូតដល់ថ្ងៃសៅរ៍ ទី១៤ មិថុនា ក្រោមអធិបតីភាពរបស់ប្រធានាធិបតីបារាំង លោក អេម៉ានុអែល ម៉ាក្រុង។ ប្រធានបទដែលទាក់ទាញជាងគេក្នុងកម្មវិធីនេះ គឺបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។

មានគ្រោះថ្នាក់យន្តហោះមួយគ្រឿងនៅជិតអាកាសយានដ្ឋានក្រុងអាម៉េដាបាត (Ahmedabad) រដ្ឋគូចារ៉ាត់ (Gujarat) ស្ថិតប៉ែកពាយ័ព្យប្រទេសឥណ្ឌា។ នៅពេលភ្លាមៗ នគរបាលឥណ្ឌា បញ្ជាក់ថា អ្នកជិះនៅក្នុងយន្តហោះទាំងអស់នោះ ទំនងជា​ស្លាប់ទាំងអស់ ហើយមនុស្សស្នាក់នៅក្នុងអគារដែលយន្តហោះធ្លាក់ចំក៏មានស្លាប់ និងរបួសជាច្រើននាក់ដែរ។ 

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី១២ មិថុនានេះ បានចេញអនុក្រឹតផ្តល់ប្រាក់ដល់អ្នកទោសជាស្ត្រីក្នុងពន្ធនាគា ដែលកំពងមានផ្ទៃពោះ ឬមានកូនតូច​អាយុក្រោម ២ឆ្នាំ រហូត​ដល់​ ១៥២​ ០០០០រៀល​។  អនុក្រឹតដែលចុះថ្ងៃទី៦ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៥បានចែងពីដំណាក់កាលនៃការផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភចំពោះការពិនិត្យផ្ទៃពោះ ការសម្រាល និងការទទួលសេវាពិនិត្យសុខភាពដល់ស្តី្រជាប់ឃាំង។ សង្គមស៊ីវិលសាទរ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការគាំទ្របន្ថែមដល់ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ពិសេសកុមារដែលរស់នៅជាមួយម្តាយ ដើម្បីឱ្យពួកគេទទួលបានការគាំពាពេញលេញ។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអះអាងថាបារាំងអាចជួយសម្របសម្រួល ក្នុងការផ្តល់ឯកសារនានាដល់ភាគីជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ក្នុងករណីចាំបាច់។ ការបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាដូច្នេះធ្វើឡើងក្រោយជំនួបរវាងនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានាធិបតីបារាំងលោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង អំឡុងពេលដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីមហាសមុទ្រ(UNOC3) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ នៅទីក្រុងនីស ប្រទេសបារាំង។

កងទ័ពកូរ៉េខាងត្បូងបានប្រកាសនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១២ មិថុនានេះថា កូរ៉េខាងជើងបានបញ្ឈប់ការឃោសនាបំពងសំឡេងរំខាននៅតាមព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ការសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុងព្យុងយ៉ាងបានធ្វើឡើង មួយថ្ងៃក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងសេអ៊ូលក៏បានបញ្ឈប់ការឃោសនាតាមឧបរណ៍បំពងសំឡេងរបស់ខ្លួនឆ្ពោះទៅទៅទឹកដីកូរ៉េខាងជើងដែរ។

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១២ មិថុនា រដ្ឋសភាវៀតណាមបានអនុម័តច្បាប់ថ្មីក្នុងសំឡេងច្រើនលើសលុបស្តីពីការលុបចោលខេត្ត ក្រុងមួយចំនួន ដោយច្របាច់ខេត្តខ្លះបញ្ចូលគ្នាជាខេត្តតែមួយ។ ការធ្វើដូច្នេះអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋកាត់បន្ថយការចំណាយ និងសន្សំថវិកាជាតិបានរាប់ពាន់លានដុល្លារ។ តែវិធានការមួយនេះក៏តម្រូវឲ្យប្រទេសកុម្មុយនិស្តមួយនេះកាត់បន្ថយបុគ្គលិករដ្ឋ និងមន្ត្រីមូលដ្ឋានប្រមាណ ៨០ ០០០ នាក់។

ក្នុងជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃជាង២សប្តាហ៍មកនេះ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៃប្រទេសទាំងពីរបានបន្តផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់អំពីការវិវត្តនៃស្ថានការណ៍នៅតាមព្រំដែន និងដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ។ អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គមនានាមើលឃើញថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកភាគច្រើនបានផ្សាយព័ត៌មានដោយឈរលើការពិត និងរាយការណ៍ព័ត៌មានប្រកបដោយក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ។ តែនៅមានចំណុចខ្វះខាតមួយចំនួនដូចជាការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពីបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនមិនទាន់ទូលំទូលាយ និងមានភាពយឺតយ៉ាវ។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គមទាំងនោះជំរុញឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកជៀសវាងការផ្សាយព័ត៌មានណាដែលជាប្រភពបញ្ឆេះកំហឹង ឬរុញស្ថានការណ៍ឲ្យកាន់តែផុយស្រួយ ជុំវិញជម្លោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងថៃ។

ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរឲ្យចូលរួមផ្តល់ថវិកាតាមរយៈមូលនិធិជួយកងទ័ពការពារព្រំដែន ដែលបង្កើតឡើងដោយទូរទស្សន៍CTN។ ការអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក និងភរិយាបានបរិច្ចាគថវិកាចំនួន ៣០០លានរៀល ដល់មូលនិធិ CTN​ ដើម្បីគាំទ្រកងទ័ពដែលត្រូវត្រៀមការពារជាតិរយៈពេលយូរ ស្របពេលដែលការតស៊ូប្រឆាំងការឈ្លានពានរបស់ថៃតាមផ្លូវយោធា ការទូត និងផ្លូវច្បាប់ត្រូវបានដាក់ជាយុទ្ធសាស្ត្រយូរអង្វែង។

អាជ្ញាធរខេត្តបន្ទាយមានជ័យបាន​អះអាងពីការ​​ត្រៀមខ្លួនជម្លៀស​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​​ទៅកាន់តំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាព ក្នុងករណីផ្ទុះអាវុធ ឬបិទច្រកព្រំដែន​ជាមួយថៃ។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ​RFI នាថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោក លី សុវណ្ណារិទ្ធ អភិបាលរងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​បានអះអាងថា ​​អាជ្ញាធរខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​​បាន​កំណត់​តំបន់មួយចំនួនរួចហើយ ដែលមានចម្ងាយឆ្ងាយ​ពីព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ​​​​​ធ្វើជាទីតាំង​មានសុវត្ថិភាព​​​​​​។​ តាមលោក លី សុវណ្ណារិទ្ធ ទីតាំងមានសុវត្ថិភាព​ទាំងនោះនឹងត្រៀមទទួលពលរដ្ឋពីស្រុក​ចំនួន៤ និងក្រុងចំនួន១ ដែលជាតំបន់ប្រឈមនឹងហានិភ័យ​ក្នុងពេលផ្ទុះអាវុធជាមួយថៃ​។ ​