Όταν οι Τούρκοι βομβάρδισαν το Ψυχιατρείο Αθαλάσσας - Σουηδικό ντοκουμέντο
Συγκλονιστικά διεθνή δημοσιεύματα έφεραν στο φως τις φρικαλεότητες της τουρκικής εισβολής του 1974 στην Κύπρο. Το ιστολόγιο Υπερβόρειοι εντόπισε δημοσίευμα του σουδηικού πρακτορείου ARP από τη Λευκωσία στις 21 Ιουλίου που σημειώνει πως τρία τουρκικά αεροσκάφη τύπου Phantom βομβάρδισαν το ψυχιατρείο Αθαλάσσας στη Λευκωσία, προκαλώντας τουλάχιστον 20 νεκρούς και πάνω από 60 σοβαρά τραυματίες. (Ο τελικός απολογισμός ήταν 31 θύματα, 28 από τα οποία ήταν Ελληνοκύπριοι, ενώ οι 3 Τουρκοκύπριοι).
Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, ο φωτογράφος του Associated Press, Πολ Ογκ, που έφτασε στον χώρο λίγα λεπτά μετά την επίθεση, περιέγραψε σκηνές απόλυτης φρίκης, με ασθενείς να τρέχουν πανικόβλητοι και να καταρρέουν στους διαδρόμους και στους γύρω χώρους. Ένα από τα τουρκικά μαχητικά καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικά πυρά και συνετρίβη λίγο πιο πέρα από το νοσοκομείο.Πηγή: Associated Press
Το δημοσίευμα αναφέρει μεταξύ άλλων πως η Μόσχα ζήτησε την απομάκρυνση των Ελλήνων αξιωματικών από την Εθνική Φρουρά, θεωρώντας ότι η παρουσία τους εντείνει την κρίση.
Η βομβιστική επιδρομή, η οποία έπληξε τυφλά έναν χώρο περίθαλψης, καταδεικνύει –όπως σημειώνεται– τη σκληρότητα της τουρκικής επιχείρησης και την έλλειψη διάκρισης ανάμεσα σε στρατιωτικούς και αμάχους, αφήνοντας ανεξίτηλο αποτύπωμα στην αιματηρή μνήμη της κυπριακής τραγωδίας.
Σε άλλο σημείιο σημειώνεται πως οι σουηδικές ταξιδιωτικές εταιρείες υποτίμησαν την κατάσταση και δεν οργάνωσαν έγκαιρη εκκένωση, με αποτέλεσμα εκατοντάδες Σουηδούς να παραμένουν στο νησί ενώ μαίνονταν οι συγκρούσεις. Γίνεται λόγος για την ανάγκη να επέμβει η σουηδική αεροπορία για να τους απεγκλωβίσει.
Για τον βομβαρδισμό της Αθαλάσσας έγραψε εκτενές άρθρο στην Σημερινή (08/08/22) η Φανούλα Αργυρού Αθαλάσσα: 48 χρόνια ντροπής
Μεταξύ άλλων υπενθυμίζεται ότι σε άρθρο του «Πολίτη», 20.5.2017, ο συνταξιούχος λειτουργός στο Ψυχιατρείου Αθαλάσσας Λουκής Κωνσταντινίδης δήλωσε ότι έθαψαν τους νεκρούς, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, και σε ερώτηση, γιατί δεν είχαν ενημερωθεί οι οικείοι τους, είπε ότι «οι πλείστοι τότε τρόφιμοι ήσαν ξεγραμμένοι από τις οικογένειές τους... Δεν υπήρχαν τηλέφωνα όπως σήμερα, για να ενημερώναμε έστω τους συγγενείς». Σε άλλη ερώτηση, γιατί η Πολιτεία μετά δεν έκανε κάτι για τον συγκεκριμένο ομαδικό τάφο, είπε «δεν ήταν δική μας δουλειά, αλλά της Διεύθυνσης. Τόσο η τότε Διεύθυνση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας όσο και η Γενική Διεύθυνση του Υπ. Υγείας ήταν ενήμεροι...».
Και συμπλήρωσε το δημοσίευμα: «Στα αρχεία... υπάρχουν αρκετές επιστολές από κάποιους ευσυνείδητους δημόσιους λειτουργούς, οι οποίοι έκαμναν αναφορά στον συγκεκριμένο τάφο και είχαν εισηγηθεί να οριοθετηθεί, έτσι ώστε να προστατευθεί. Οι ενέργειες αυτές επιτάθηκαν λίγο πριν από την έναρξη της κατασκευής του νέου Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Ωστόσο, ουδείς αρμόδιος συγκινήθηκε... Σε ένα κενοτάφιο που κατασκευάσθηκε στη συνέχεια έξω από το εκκλησάκι, που σήμερα βρίσκεται στον χώρο στάθμευσης του Νοσοκομείου, αναγράφονται τα ονόματα των δύο με τις φωτογραφίες τους. Από κάτω προστίθεται και η φράση και «31 ασθενείς Νοσοκομείου Αθαλάσσας» για να ξοφλήσει έτσι η Πολιτεία την υποχρέωσή της!...».
Στις 21 Ιουλίου 1974 η αμερικανική Chicago Tribune, καλύπτοντας την πρώτη τουρκική εισβολή, αναφέρθηκε στους τουρκικούς βομβαρδισμούς του Ψυχιατρείου Λευκωσίας με Φάντομ Φ-4, σκοτώνοντας, έγραψε, τουλάχιστον 20 και τραυματίζοντας 60.
Η New York Times είχε παρόμοιο ειδησεογραφικό την ίδια μέρα. «A pooled dispatch said that Turkish fighter‐bombers had struck a mental hospital in Nicosia, killing at least 20 persons and wounding 60. No reliable over‐all casualty figures were available».
Στις 15 Αυγούστου 1974, σύμφωνα και πάλι με την αμερικανική New York Times, το Ψυχιατρείο Αθαλάσσας βομβαρδίστηκε για δεύτερη φορά από την τουρκική αεροπορία μέσα σε ένα μήνα με τρεις βόμβες, πληγώνοντας 36 ασθενείς και 3 μέλη του προσωπικού. Στον προηγούμενο βομβαρδισμό με απευθείας στόχο θάλαμο ασθενών είχαν σκοτωθεί 27 ασθενείς και πληγωθεί κοντά στους 100. Το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας είχε, επίσης, κτυπηθεί, αλλά δεν υπήρξαν θύματα... Γι' αυτόν τον βομβαρδισμό, όμως, δεν διαβάσαμε οτιδήποτε.