ΠτΔ: Aναβάθμιση υποδομών μέσω SAFE-Στηρίζουμε ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ
Το πρώτο κομμάτι των συμπερασμάτων της Συνόδου της 23ης Οκτωβρίου 2025 ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καταλήγοντας σε σημαντικά συμπεράσματα σχετικά με την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, και θέτοντας ως προτεραιότητα την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης έως το 2030, ως απάντηση στις αυξανόμενες προκλήσεις και απειλές, με ιδιαίτερη έμφαση στον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, ο οποίος χαρακτηρίστηκε στα συμπεράσματα ως «υπαρξιακή απειλή για την ΕΕ»
Στη Σύνοδο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης χαιρέτισε την ενισχυμένη ευρωπαϊκή έμφαση στην Άμυνα και Ασφάλεια, επαναβεβαιώνοντας τη θέση της Κύπρου υπέρ της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και ανακοινώνοντας τον προγραμματισμό αναβάθμισης των ναυτικών και αεροπορικών υποδομών της μέσω του Μηχανισμού SAFE.
Ο Πρόεδρος, σύμφωνα με πληροφορίες ανέφερε ότι η Κύπρος προγραμματίζει μέσω του Μηχανισμού SAFE την αναβάθμιση των ναυτικών και αεροπορικών της υποδομών, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της συλλογικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της επιχειρησιακής ετοιμότητας και των αποστολών της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ).
Ο Πρόεδρος τόνισε επίσης ότι κατά την Κυπριακή Προεδρία θα συνεχιστεί η διασφάλιση της ενίσχυσης της Άμυνας και Ασφάλειας και η διατήρησή της στην κορυφή της Ευρωπαϊκής ατζέντας.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Πρόεδρος εξέφρασε ευχαριστίες προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσίασε τον Οδικό Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας 2030 και σημείωσε τρία κεντρικά στοιχεία.
Το πρώτο είναι ότι δρώντες που αποτελούν απειλή προς την ασφάλεια οποιουδήποτε κράτους - μέλους δεν μπορούν να συμμετέχουν σε κανένα μηχανισμό άμυνας της ΕΕ.
Δεύτερο, ότι η Κύπρος αν και δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, υποστηρίζει την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ στο πλαίσιο του προγράμματος της «Ετοιμότητας 2030», υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι χωρίς αποκλεισμούς και δίκαιη, με τα όλα τα 27 κράτη μέλη να επωφελούνται πλήρως από αυτήν.
Τρίτον έκανε αναφορά σε προσέγγιση 360° και σημασία ασφάλειας και προστασίας όλων των συνόρων της ΕΕ.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, δήλωσε σχετικά ότι οι 27 σήμερα συμφώνησαν σε «προτεραιότητες, χρονοδιαγράμματα, διακυβέρνηση», καθώς «κλείνουν ένα σημαντικό πρώτο κύκλο των προσπαθειών μας για να χτίσουμε μια Ευρώπη της Άμυνας». Σύμφωνα με τον Κόστα, «από τον Φεβρουάριο έχουμε προχωρήσει πολύ σε αυτό το θέμα, με νέα εργαλεία για να ενισχύσουμε την αμυντική ικανότητα της Ένωσης ακολουθώντας μια προσέγγιση 360 μοιρών και σε πλήρη συνάφεια με το ΝΑΤΟ».
Όσον αφορά τα ίδια τα συμπεράσματα, το Συμβούλιο αναγνώρισε την ανάγκη για μια πιο αυτόνομη και συντονισμένη ευρωπαϊκή άμυνα, με «μια ολοκληρωμένη προσέγγιση 360 μοιρών». Με βάση το Χάρτη Ευρωπαϊκής Αμυνικής Ετοιμότητας 2030,οι ηγέτες της ΕΕ κάλεσαν τα κράτη μέλη «να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για την υλοποίηση προτεραιοτήτων σε κρίσιμους τομείς, όπως η αντιπυραυλική και αεροπορική άμυνα, η αντιμετώπιση των drones, η διαστημική τεχνολογία για ασφάλεια και άμυνα, καθώς και η προστασία κρίσιμων υποδομών, όπως ενέργεια, ψηφιακά δίκτυα και υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις».
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, στόχος είναι η μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων, η κάλυψη των κρίσιμων κενών σε ικανότητες και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της ορθής λειτουργίας και της περαιτέρω ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής αγοράς άμυνας σε ολόκληρη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής πρόσβασης στις αλυσίδες εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.
Επίσης, το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη δημιουργία συμμαχιών ικανοτήτων σε όλους τους τομείς προτεραιότητας μέχρι το τέλος του 2025 και να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα έργα που θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Όσον αφορά τη διακυβέρνηση, το Συμβούλιο επανέλαβε ότι μια ισχυρότερη Ευρώπη στην άμυνα και την ασφάλεια συνεισφέρει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια, συμπληρώνοντας το ρόλο του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει η βάση της συλλογικής άμυνας για τα κράτη μέλη που είναι μέλη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Όσον αφορά τα μη μέλη, «τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη του ειδικού χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες», προσθέτει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους, οι οποίοι συμμερίζονται τους στόχους της ΕΕ στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας.
Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας με την Ουκρανία, ιδιαίτερα στον τομέα της καινοτομίας και της προηγμένης αμυντικής τεχνολογίας. Το Συμβούλιο υπογράμμισε επίσης την ανάγκη για βελτίωση της πολιτικής εποπτείας και συντονισμού μέσω ετήσιων εκθέσεων αμυντικής ετοιμότητας, που θα προετοιμάζονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (EDA).
Σε οικονομικό επίπεδο, το Συμβούλιο υποστήριξε την ανάγκη για αυξημένες επενδύσεις στην άμυνα, καλώντας τα κράτη μέλη σε πλήρη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων SAFE και EDIP, καθώς και των εθνικών ρητρών διαφυγής για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών. Επιπλέον, ενθάρρυνε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να ενισχύσει τη χρηματοδότηση αμυντικών έργων και των έργων για την ασφάλεια.
Το Συμβούλιο καταδίκασε τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου κρατών μελών από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της άμυνας σε όλες τις ευρωπαϊκές συνόρους, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανατολική πλευρά της ΕΕ, όπου οι απειλές είναι άμεσες και κρίσιμες. Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας κρίσιμων υποδομών, όπως ενεργειακά δίκτυα, ψηφιακές υποδομές και υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις.
Όσον αφορά τα μελλοντικά βήματα, το Συμβούλιο ανέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν ένα χάρτη πορείας για τη μετασχηματισμό της αμυντικής βιομηχανίας και νέες προτάσεις για ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας σε όλη την Ένωση. Ζήτησε επίσης την ενίσχυση του Οργανισμού Άμυνας, ώστε να παίξει πλήρως τον ρόλο του στην ανάπτυξη, έρευνα και απόκτηση αμυντικών ικανοτήτων.Πηγή: ΚΥΠΕ